Değerli Anne ve Babalar,
Anaokuluna başlamak çocuklar ve aile için önemli bir süreçtir. Özellikle okul öncesi eğitimde çocuğun eğitim hayatıyla ilgili tutumları ve alışkanlıkları oluşmaya başlar. Yeni arkadaşlar, yeni öğretmen ve değişik bir ortama adım atacak olmak çocukta bu yeni durum bir yandan mutluluk bir yandan da kaygı, heyecan yaratabilir.
Çocuk okula başlarken sadece zihinsel olarak değil, duygusal ve sosyal olarak da hazırlanmalıdır. Böyle önemli bir sürece hazır olarak başlamak çocuğun, anne ve babanın kaygısını azaltacağı gibi okula uyumu da artıracaktır.
Hazırlık Sürecinde Neler Yapılabilir?
1.Çocuğun yaşadığı heyecanla karışık kaygısının temel nedeni bilinmezliğe doğru attığı adımdır. Okula başlamadan önce onu duygusal açıdan hazırlamak, yaşayacakları hakkında bilgi vermek kendisini iyi hissetmesini sağlayacaktır.
2. Okulla ilgili doğru bilgiler verilmeli, çocuk yanlış beklenti içine sokulmamalıdır. Okul dönemini çocuğa anlatırken ne fazla zor ne de olduğundan daha kolay tanımlanmamalıdır.
3. Okulun öğrenme etkinliğinin yanında keyifli yönleri de anlatılmalıdır. Sosyal etkinlikler bu nedenle çok önem taşır.
4. Yatış ve kalkış saatlerinin rutine oturtulması okula uyumun yanı sıra çocuğunuzun sağlıklı büyümesine ve öğrenmesine de olumlu etki sağlayacaktır.
5. Okul alışverişini çocukla birlikte yapmak olumlu etki yaratır. Yeni eşyalar ve giysiler onu sevindirecek ve yeni düzeni ile ilgili sorumluluk almasına yardımcı olacaktır.
6. Anne ve baba, çocuğu her dönemde dinlemeli, kaygıları olabileceğini kabul etmelidir.
7. Okulun ilk gününü anlatan kitaplar okunarak, çocuğa duygu ve düşünceleri sorulmalıdır. Ebeveynler kendi okul fotoğraflarını gösterip, anılarını anlatıp okul hayatında karşılaşabilecekleriyle ilgili çocuklarını hazırlayabilirler.
Yarın yine okula gitmek zorunda mıyım?
Birçok çocuk okulun başlayacağı günü sabırsızlıkla ve heyecanla bekler. Fakat ebeveynler çocukların okula her gün gitmeleri gerektiğini keşfettikten sonra sıkılmaya başladıklarını söylemektedirler. Böyle bir problemle karşılaştığınızda, çocuğunuzu onun anlayabileceği bir dilde okul günleri, tatiller, kısacası okul zamanı hakkında bilgilendirin.
Her Sabah Yaşanan Uzun Vedalaşmalar
Anne Babalardan Küçük Öneriler
. Çocuğunuzun okula başladığı ilk günler onunla okula girmenize izin verilebilir. Fakat daha sonraki günler birçok okul yönetimi anne- babaların çocuklarıyla okul girişinde vedalaşmasını isteyecektir. Bazı çocuklar ağlamaya başlayabilirler; anne babalarından ayrılmak istemeyebilirler.
. Sınıf içinde problem oluyorsa, bırakın çocuğunuzun öğretmeni olaya hâkim olsun ve sizin de desteğinizle çocuğunuzu tanımaya çalışsın.
. Çocuklarımızın okula uyum sürecini hızlandırmak ve daha kısa zamanda okula alışmalarını sağlamak için anne baba olarak yapacaklarımız var...
İŞTE YAPILACAKLARDAN BAZILARI:
1. Okula yönelik olumlu bir tutum geliştirebilmek için okula başlama coşkusu, ailenin diğer bireyleri tarafından da yaşanmalıdır. Çocukla birlikte okul için gerekli olan malzemelerin alınması, düzenlenmesi, çocuğun okulda ne kadar mutlu olacağına dair görüşler vb. yaşantılar okula karşı olumlu bir bakışın gelişmesini sağlar.
2. Okulun fiziki yapısının okula başlamadan önce çocuklara gösterilmesi "benim okulum" kavramının yerleştirilmesi açısından önemli.
2. Okula başlama ile ilgili ara ara çocuğunuzla konuşmanız onun bu sürece hazırlanmasını hızlandıracaktır. Konuşmayı çok abartmadan keyifli olan anlarda yapmak motivasyonu arttıracaktır.
3. İlk gün çocuğun ne ile karşılaşacağını ona anlatmak önemli. Arkadaşları, öğretmen, oyun alanları, yemekhane, tuvalet kullanımı, sınıfa girme, öğretmen ve arkadaşlarıyla tanışma vb. ayrıntıların paylaşılması "acaba orada ne olacak" kaygısını azaltacaktır.
4. Çocuğun anne ve babaya bağımlılığı varsa ve ayrılma kaygısı yaşayabilecek ipuçları veriyorsa onun kaygısını anlamak, hemen bırakıp gitmeyeceğinizi, yanında olacağınızı anlatmak başka çocukların da bu şekilde hissedebileceğini anlatmak ona kendisini yalnız hissettirmeyecektir. Bu süreci hızlandırmanın en etkili yollarından biri de anne ve babanın çocuktan ayrılmaya kendini hazır hissetmesi ve bunu çocuğa hissettirmesidir.
5. Çocukların uyum becerilerinin yetişkinlerden daha iyi olduğunu anne babalar ASLA unutmamalıdır.
6. Okula uyum sürecinde sıkıntılar her geçen gün artıyorsa okul psikolojik danışmanınızdan destek alınması problemlerin artmadan çözülmesi yönünde iyi bir adım olacaktır.
Tüm bu süreçleri gerçekleştirdiğiniz halde çocuğunuz okula gitmede hala isteksiz davranabilir ve bazı yakınmalar gösterebilir. Biz bu duruma okul fobisi diyoruz. Okul fobisi, kuvvetli bir endişe nedeniyle (anneye bağımlılık ve ondan uzaklaşmayı istememe, ailesine bir şeyler olacağı kaygısı, aşırı koruyuculuk, her istediği şeyin anne ve baba tarafından yapılması vb.) çocuğun okula gitmeyi reddetmesi ya da bu konuda isteksiz görünmesidir.
Okul fobisi olan çocuklar, okula olan isteksizliklerini tipik bir biçimde bedensel yakınmalarıyla dile getirmeye çalışan, bu nedenle kendilerini evde tutma yolunda anne-babalarını ikna etmeye çalışan çocuklardır. Okul fobisi dediğimiz bu sıkıntı (Okula gitmek istemeyen çocuklarımızda gözlemlenen davranışlar) mide bulantısı, ağlama, karın ya da baş ağrısı şeklinde bedensel şikâyetlerle ortaya çıkar. Genellikle sabahları uyanır uyanmaz bu tepkiler görünmekte ve okula gitmemelerine karar verilir verilmez de kendiliğinden kaybolmaktadır.
Eğer çocuklara okula öğleden sonra gitmeleri önerilirse, aynı tür şikâyetlerinin bir saat içinde tekrarlandığı görülür. Kendilerine o gün için okula gönderilmeyecekleri konusunda söz verilirse, ertesi gün belirtilerin yeniden ortaya çıktığı dikkati çeker. Eğer anne-baba bir hafta sureyle çocuğun okulu unutmasına karar verirse, çocuğun bir sonraki pazartesine kadar sağlığının yerinde olduğu görülür. Hafta sonu genellikle okul fobisi olan çocuklar için aktif olabildikleri ve okul baskısı olmaksızın diledikleri gibi eğlendikleri için en sevilen dönemdir.
NELER YAPILMALI?
. Her şeyden önce çocuğun okuldan uzak kalmamasına önem verilmelidir. Evde kalış uzadıkça okula dönüş o ölçüde güçleşir.
. Aşamalı bir şekilde okula alıştırma yöntemi uygulanmalı ve bu süreçte anne baba okula destek olmalıdır.
. Çocuğa soğukkanlı bir tutum ile yaklaşılmalıdır. Korkutmalar, bağırmalar geri teper, alttan almalar da etkisiz kalır.
. Çocuğun sıkıntıları ilk günleri artar gibi olsa da sonraları yatışır. Her türlü öğretim de olduğu gibi çocuğa neden burada olduğunun uygun bir dille anlatılması gerekir.
. Çocuk okula gidiş sebebini öğrenmelidir. Çocuğa okulu yeniden tanıtma ve özendirme girişimleri yaralı olacaktır. Öğretmenin sıcak ilgisi, eğlenip oynayacak ortamın varlığı çocuğun kısa bir süre içinde gevşeyip rahatlamasına yardım eder. Bu çocukların girdikleri bu yeni ortama uyabilmeleri ve kendilerini güvenlik içinde hissedebilmeleri için kendilerine güven sağlayıcı birine ihtiyaçları vardır. Küçük çocuklara okulda bu güveni en iyi verebilecek kimse öğretmenleridir. Öğretmen onun gözünde güçlü ve önemlidir.
. Tüm bunlar yapılıp herhangi bir gelişme kaydedilemiyorsa konu ile ilgili uzman kişi ya da bir kurumdan destek alması yerinde olur.
